Abstract
Today,
Internet is the most important communication medium of the modern world. With
the invent of the new technologies in this area, Internet started to play a
major role in society and it transformed a variety of industries’ methodologies
to do business. While having a PC and a modem is enough to be connected, large
amount of investments are made in order to develop fast, reliable and
sophisticated software systems to do business on the Internet. In this article,
we discuss the marketing concept on Internet, explain the e-mail-marketing
concept and present Internet based e-mail-marketing software, which allows a
business to do marketing according to its needs.
1.GİRİŞ
Genel olarak iş yapmak üretilen bir malı satmak demektir. Pazarlama ise malı satmak için müşterilerle iletişime geçmek ve onlara ürünü satmaya çalışmaktır.Geleneksel olarak bir şirket müşterilerine aşağıdaki yöntemlerle ulaşır[1]:
·
Yüz-yüze görüşme ile
·
Posta ile
·
Telefon ile
Satış kanalı olarak adlandırılan bu değişik yöntemler
, müşterilere ihtiyaçları olan ürünleri veya servisleri sunmayı amaçlarlar.[10]. Internetin
yaygınlaşması , ve iş hayatında kullanılmaya başlanması , bir çok iş alanının
geleneksel yöntemlerini değiştirmiş ve e-business denilen terim ortaya
çıkmıştır.Bir araştırmaya göre , 1998 yılında internet ekonomisi 300 milyar
dolarlık bir gelir yaratmıştır.[11].Ayrıca elektronik ortamlarda alişveris
geleneksel yöntemlere göre çok daha popular hale gelmiştir.[8,9] Internet
üzerinde iş yapmanın avantajları söyle sıralanabilir[1]:
·
Çok daha büyük bir kitleye ulaşabilme imkanı
·
Müşteriyle daha yakın ilişki kurabilme
·
Masraflarda azalma
·
Zamandan kazanç
Internet , içerisinde milyonlarca kullanıcı bulunan büyük bir
topluluktur.Bu büyük topluluk , internet üzerinde iş yapmayı tasarlayan bir iş
aloanı için çok cazip bir müşteri potansiyeli anlamına gelmektedir.
Bu kadar büyük bir hacme , geleneksel satış kanallarıyla ulaşabilmek
mümkün değildir.Moder dünyada internet , iş alanının yeni kanalı haline
gelmiştir. Internetle beraber değişen iş yapma yöntemi, beraberinde diğer
alanlarda da bazı değişiklikleri yaratmıştır. Internet üzerinde pazarlama da
internet dünyasında iş yapmaktan doğan bir ihtiyaçtır.Denilebilir ki,
pazarlamacılar interneti kullanmalı mı yerine pazarlamacılar interneti nasıl
kullanmalıdır sorusunun cevabı daha önemlidir[12].
Bu çalışmada internette pazarlamanın ne demek olduğunu , nasıl
yapılması gerektiğini ve bu konuyla
ilgili olarak geliştirdiğimiz ve sağladığı dinamik özelliklerle diğer
sistemlerden ayrılan bir yazılım çözümünü tanıtılacaktır.
2. E-PAZARLAMA
Pazarlama ,
müşterilere veya potansiye müşterilere ulaşarak onlara sirket,marka ,ürün ve
servisler hakkında bilgi vermek için yapılan aktivitedir. Bu ayrıca
müşterilerin veya potansiyel müşterilerin ihtiyaçlarını daha iyi anlamak ve ona
göre geleceğe yönelik kararlar alabilmeyi de kapsar[7].
Bilgi çağı öncesi toplumlarda pazarlama , çoğu zaman müşterilerle
yüz-yüze teması gerektirir. Bu tip aktiviteler belirli bir yatırımı (insan
gücü, reklam harcamaları vb) zorunlu
kılar. Bilgi toplumundaysa herşey bilgi çağı öncesi toplumlara göre çok
hızlıdır[1]. Internette pazarlama hem daha hızlı sonuç veren, hem daha ucuz ve
hem de daha doğru sonuçlar verebilme özelliklerine sahiptir. Genel olarak
internet üzerinde bir iş alanı kendisini duyurabilmek için aşağıdaki yöntemleri
kullanır:
·
Banner gibi internet reklamları
·
Arama motorları
·
Tartışma grupları
Bu yaklaşımdaki problem , iş alanının ulaşabileceği müşteri
potansiyelinin sadece müşterilere bağlı olmasıdır. Hatta , bir müşterinin internet sayfalarında dolaşırken bir iş
alanıyla ilgili reklamı görmesi şans faktorüne çok bağlıdır.
2.1 E-posta ile Pazarlama
E-posta insanlara
ulaşabilmek için kullanılan en iyi yöntemdir . [2]
Her gün, milyonlarca internet kullanıcısı milyonlarca e-posta okumakta
,bunları yanıtlamakta veya silmektedir. E-posta, bir zamanlar telefonun olduğu
gibi ,bu günün dunyasında en önemli iletişim aracıdır. E-posta ile pazarlamda
bu aracı kullanarak pazarlama yapma yöntemidir.E-posta ile pazarlamad amaç
müsteriyi beklemek yerine ona direk olarak ulaşabilmektir.Böyle bir pazarlama
ile elde edilen bir çok avantaj bulunmaktadır. Pazarlamanın amaçlarını söyle
sıralayabiliriz:
·
Müşteri isteklerini anlayabilmek
·
Mal veya servis hakkında müşteri memnuniyetini ve kaliteyi anlayabilmek.
·
Müşteri davranışlarını anlyabilmek ve sınıflandırabilmek.
·
Yeni stratejiler belirleyebilmek.
Bu tip verilerle , bir iş alanı kendisiyle ilgili aşağıdaki analizleri
yapabilir:
·
Müşterileri istek ve ilgilerine göre sınıflandırabilme.
·
Ürünlerin değerini anlayabilme ve rakiplerle karşılaştırabilme.
·
Ürünler hakkında karar verebilme.
·
Ürünlerin özelliklerini değiştirebilme.
·
Geleceğe dönük planlar yapabilme
Bunlarla beraber e-posta ile pazarlama tüm bu sonuçlara hızlı bir
şekilde ulaşmayı sağlar.En basit olarak,e-posta ile pazarlamada müşteri
kendisinin ilgilendiği bir konuyla ilgili olarak bir e-posta alır.Bu kişi
e-postayi göderen iş alanı tarafından bilinen bir müşteri olabileceği gibi
kendisi hakkında hiç bir şey bilinmeyen biride olabilir.Bu e-postaya müşterinin
göstereceği tepki, pazarlamanın başarısını belirler.Bu noktada bazı unsurların
göz önüne alınması gerekir.Bir kişiye e-posta göndermek o kişinin bu postayı
okuyacağı anlamına gelmez.Her gün, binlerce mail hiç okunmadan
silinmektedir.Daha önemlisi bazı e-postalar, mail sunucuları tarafından analiz
edilmekte ve uygun görülmeyenler tamamen red edilmektedir. Dolayısıyla her ne
kadar E-posta ile pazarlama bir çok avantaja sahip olsada , sadece kurallarına
uyularak yapılan bir pazarlama başarılı olabilir.
2.2 Geleneksel pazarlama ile e-posta ile pazarlama arasındaki farklar
Geleneksel
posta ile pazarlama pahalı bir yöntemdir ve gönderilen postaların %3 veya 4 üne
yanıt alınırsa bu başarı sayılır.Oysa e-posta ile pazarlamada %15 -%30 arasında
değişen bir yanıt alabilme oranı mevcuttur.[3]
Ayrıca :
·
E-postaya yanıt vermek normal bir postaya yanıt vermekten çok daha
kolaydır.
- E-posta ile pazarlama, eğer doğru yapılırsa , hedef müşteri
kitlesiyle birebir ilişkiyi sağlar.
2.3 E-posta ile pazarlamanın
kuralları
E-posta ile pazarlama eğer doğru kullanılırsa önemli bir pazarlama gücüdür. Eğer kurallarına uyulmazsa kolaylıkla spam olarak değerlendirilebilinir. Spam alıcıların bilgi ve onayı olmadan gönderilen ticari amaçlı e-posta şeklinde tanımlanabilir.[3]
Bir kişinin e-posta
adresini bilmek ona pazarlama amaçlı e-posta atabilmek için yeterli değildir.
Aşağıdaki durumlar da kişiye pazarlama postası göndermek için yeterli şartlar yoktur:
- Bir mail adresini web sitesinde görmek.
- Bir forum içerisinde kişinin ilgi alanlarını açıkladığı bir e-postasını
görmek.
- Tartışma gruplarından e-posta adresi
toplamak.
- Hedef kitlenin e-posta adreslerini satın almak.
Bütün bu durumlar,
e-postanın sahibinin izni olmadığı için e-posta ile pazarlama için yeterli
değildir. E-posta sahibi gönerilecek e-postayla ilgili hiçbir şey bilmemekte,
tamamen istemi dışında e-posta almaktadir.Bununla beraber , e-posta sahibi eğer
servis aldığı şirketle e-posta sayısına göre bir ücretlendirmeyle anlaşmışsa,
gönderilen pazarlama amaçlı e-postalar e-posta sahibinin para harcamasına da
sebep olacaktır.[3]
e-posta ile pazarlamanın
başarıı olabilmesi için 2 faktör vardır[3]:
1.
Pazarlama amaçlı e-posta gönderebilmek için
e-posta sahibinin izni.
2.
Bir e-postaya sahip olmak.
Kişilere pazarlama
amaçlı e-postalar gönderirken , herhangi bir anda bu tip e-postalar almayı
engelleyici olanaklarında e-posta sahiplerine tanınması gereklidir.Boylelikle
,e-posta sahipleri istedikleri zaman kendilerini pazarlama sisteminin dışına
çıkarabilirler.
2.4 Müşteri ilgisini anlayabilme,e-posta içeriği
Pazarlama amaçlı
e-postanın içeriği belirli bir konu hakkında kişinin ne düşündüğünü anlamaya
yöneliktir.
Bu amaçla e-posta içerisine her türlü değişik tip veri
konulabilinir.Burada amaç kişinin ilgisini bu e-postay a yanıt verebilecek
kadar çekebilmektir.
3.E-POSTA İLE PAZARLAMA ÇÖZÜMÜ
Bu bölümde , şu ana kadar anlatılan konular ışığında , geliştirdiğimiz yazılım tanıtılacaktır. Bu yazılım web tabanlı olarak geliştirilmniş olup günümüzün web browserları ile çalışmaktadır. Yazılım istenirse tek başına kullanılabilir veya bir ASP (uygulama sunucusu sağlayıcısı) içerisinden kullanılabilir. Geliştirilen yazılım, bir iş alanının pazarlama ihtiyaçlarını karşılmak amacıyla tasarlanmıştır.Yazılım müşteri ile iş arasındaki haberleşmeyi sağlamaktadır.
·
Müşteri :
Yazılımdan e-posta alan kayıtlı olmuş veya kullanıcılar tarafından sisteme
eklenmiş e-posta adresleri.
·
Users :
Yazılımın kullanıcıları.
Yazılımın özellikleri şöyle sıralanabilir:
·
Değişik iş alanlarına adaptasyon
·
Genişletilebilirlik
·
Dinamik kategori işlemleri
·
Dinamic e-posta işlemleri
·
SMS göderebilme
·
Özel durumlarla ilgili e-posta yaratabilme
·
Var olan datayla entegrasyon
·
Çoklu çalışabilme
·
Sihirbazlarla kolay kullanım
Değişik iş alanlarına
adaptasyon : Daha önceki bölümlerde bahsedildiği gibi, her iş alanının pazarlama
ihtiyaçları birbirinden farklılıklar göstermektedir. Yazılım sistemi, her iş
alanının ihtiyacına göre konfigüre edilebilmektedir.
Genişletiebilirlik: Yazılım , eğer
istenirse şirket bünyesinde kullanılabilir.Bununla beraber , bir ASP bünyesinde
de kullanımı mümkündür.Böylece bilgi işlem konusunda uzmanlığı olmayan
şirketlerde bu yazılımdan faydalanabileceklerdir.(Böyle bir çalışma sistemi ,
bünyesinde it personeli bulundurmayan şirketler için , profosyonel olmadıkları
konuları uzmanlarına bıraktığı için avantajlıdır.)Buna örnek olarak veri
saklamanın karmaşıklığı gösterilebilinir:
“Veri saklama bir çok bağımsız ve karışık sistemi bir araya getirip
düzensizlikten bir düzen yaratma işlemidir.”[6]
Dinamik Kategori İşlemleri: Kategori kişilerin
ilgi duydukları mesela muzik gibi alanlardir.Yazılım , hedef kitlesini
kategorilere göre belirler.Var olan çözümlerin kullandığı sabit kategori
mantığından farklı olarak , yazılım kategorilerin silinmesine, yeni
kategorilerin eklenmesine izin vermektedir.Böylece değişik iş alanları,
kendileriyle ilgili kategorileri tanımlayabilirler.
Dinamik Mail İşlemleri: Yazılım ,hedef
kitleye e-posta gönderirken statik ve dinamik olmak üzere 2 seçenek
sunmaktadır.Statik e-posta ile e-postanın içeriği olduğu gibi
gönderilir.Dinamik postayla ise , e-posta içeriğine özel alanlar eklemek ve
gönderme aşamasında bu alanların ilgili data kaynaklarından alınarak
değiştirilmesi mümkündür.Boylelikle , mesela her alıcının e-posta içerisinde
kendisiyle ilgili kişisel bilgiler görmesi mümkündür.
SMS Gönderebilme: SMS’te e-posta kadar
popular bir iletişim aracıdır.Bu yüzden sistem hazırlanan e-postaların sms
olarakta gönderilebilmesine olanak tanırmaktadır.
Özel durumlarla ilgili
e-posta yaratabilme: Yazılım doğumgünü,bayram gibi özel günlerde ilgili
alıcıya e-posta gönderebilme imkanı tanımaktadır.Sisteme yeni durumlar
tanıtılabilmekte ve bunlar aktif veya pasif hale getirilebilmektedir.
Varolan datanın sisteme
eklenmesi: Yazılım , her sistemin kullandıgı hazır bir veri tabanı olduğu
gerçeğini göz önünde tutarak , var olan veri tabanındaki bilgiyi sisteme
aktarabilme özelliğine sahiptir.Şu anda , text formatındaki veya Microsoft-CSV
formatındaki data sisteme sihirbazlar yardımıyla eklenebilmektedir.
Çoklu çalışabilme: Eğer istenilirse, yazılım birden çok sistemi
aynı anda çalıştırabilir, içerisinde temel veriler dışında veri olmayan
sistemler yaratabilir.
Sihirbazlarla kolay
kullanım: Bir yazılımın son kullanıcıları , o yazılımın iyi olup olmadığına karar
verirken , yazılımın iç yapısıyla ilgilenmezler. Yazılımın karmaşıklığı
kullanıcılar için bir şey ifade etmez.Önemli olan şey yazılımın istenilenleri
yapabilip yapamadığıdır.Kullanımı kolaylaştırmak amacıyla, yazılım bir takım
sihirbazlar kullanmaktadır.Adım adım e-posta veya sms hazırlayabilme e-posta
sihirbazı veya yeni bir sistem oluşturmaya yarayan yeni sistem sihirbazı ornek
olarak verilebilir. İlgi grupları veya müşteri ilgileri sistemin ana
konseptidir. Sistemin temel amacı, kullanıcıların müşterilere pazarlama postaları
göndermesidir. Sistem kullanıcıları kendi müşterileriin sisteme yükleyerek,
ilgi gruplarını tanımlayabilir.
Sistemin fonksiyonları şöyle açıklanabilir:
·
Her
kullanıcı sisteme kullanıcı adi ve şifre ile girmelidir.
·
Sistem
kullanıcıların yeni mailları olup olmadıgını kontrol etmelidir.
·
Sistem
kullanıcılara çalışma ortamlarını konfigure etme olanağını tanır.
·
Sistem
yeni görevler , kategoriler, profiler ve yayınlar tanıtmaya izin verir.
·
Sistem
görevlerin hangi tarihlerde gerçekleştirileceğini belirlemeye izin verir.
·
Sistem
sms göndermeye izin verir.
·
Sistem
static ve dinamik mail göndermeye olanak tanır.
4. GELİŞTİRİLEN YAZILIM
Yazılım geliştirme bir süreçtir. Bu yazılım object-oriented sistem
analiz ve dizayn metodolojisi kullanılarak geliştirilmiştir.
Sistem kullanıcıların kategori tanımlamalarına imkan tanır. Şekil-1’de
gösterilmişitir. Bir e-posta istenirse hemen gönderilebildiği gibi, belirli bir
tarihtede gönderilebilinir.Bu mail seçilen kategorilere ait hangi müşteriler
varsa onlara gönderilecektir. Şekil-2
mail için zamanı seçmeyi gösterirken , Şekil-3 bir mailin nasıl
yaratıldığını göstermektedir
Şekil 1: Kategori yaratma
Şekil -2: Mail gönderme : Mail zamanı
Şekil 3: Mail gönderme
sihirbazı: Mail yaratma
4.1 HIZLI POSTA GÖNDERME SİSTEMİ
Geliştirilen algoritma , iletileri ; sayıları ne
olursa olsun en kısa surede
gönerebilecek şekilde tasarlanmıştır.
Algoritmanın temel prensibi paralel işleme
mantığına göre işlemektedir:
Bir
n anında gönderilmek amacıyla yaratılan bir gönderi , t zaman aralıklarıyla
çalışan windowlar içerisinde işlenmektedir.
Mail request queue (MRQ), gönderilerin
biriktirildigi queue sistemi olup, buradaki her bir üye, bir domaini ve o
domaine gidecek gönderileri temsil etmektedir. Böylece, sistem , domainlere
göre gönderileri gruplamaktadır. Job collectorler herhangi bir zamanda yapılan
gönderi isteklerini analiz ederek , bu istekleri domainlere gore gruplamakta ve
Mail Request Queu’ya iletmektedir.Mail processorler(MP) ise, MRQ dan istekleri
parallel olarak almakta ve
işlemektedirler. Bir isteği
gerçekleştiren MP, eger MRQ da bekleyen bir başka iş varsa bunu işleyerek
çalışmaya devam etmektedir.Sistem ayrıca domainlere kurulan tcp baglantılarını
pool ederek tekrar tekrar kullanmakta , böylece gereksiz bağlantılardan
kaçınmaktadır. Sistem gönderi miktarına göre akıllı kararlar vererek optimum
sayıdaki Mp yi konfigure edebildiği gibi , kullanıcının isteğine bağlı olarakta
bu sayıyı belirleyebilmektedir. Tasarlanan algoritmanın matematik modeli şöyle
açıklanabilir:
N :
MP sayısı.
M :
t anındaki MRQ eleman sayısı .
ti :
bir MRQ isteğinin ortalama işlenme süresi
Tavg :
MRQ daki tüm işlerin ortalama bitirilme
Zamanı
P :
Parallel işlem yapabilme katsayısı
O :
overhead
Tavg
= ti * (M/N) * P + O (N<M
ve N<>0)
Sistem ,
Tavg yi minimize ederek en kısa surede işlemleri bitirmeyi hedefler.Buna göre:
Tavg
degeri , ideal olarak(P=1) N, M’e yaklastıkca azalır ve N=M oldugunda , yani
sistem queuedaki iş kadar MP ile parallel işlem gerçekleştirdiğinde bir tek işi bitirme zamanına eşit
olmaktadır. (P=1)Yapılan testler sonucunda , paralel işlemin belirli bir
noktadan sonra hızlandırıcı etkisini kaybettiği ve aksine yavaslatıcı bir etki
yaptıgı görülmüştür.Bu yuzden P adı verilen ve sistemin paralel işlem yapabilme
gücünü belirleyen bir etki modelde yer almıştır. Bu katsayı sistemin çalıştığı
makinanın CPU sayısına , CPU hızına , işletim sisteminin thread scheduler
mantığına bağlı omakla beraber , sistem ilgili katsayıyı değişik gönderilerin
zamanlarına göre bulmaktadır:
P = ti* M /
(N*Tavg)
Bu deger sistem gönderi yaptıkca hesaplanmakta ve
1 e en yakın degere gore sistem MP sayısını belirleyebilmektedir.
5. SONUÇ
Bu makalede, e-posta ile pazarlama yapmak amacıyla geliştirilen bir yazılım tanıtılmaktadır. Bilgi toplumunun kendisine ait kuralları vardır. E-posta ile pazarlama,iş alanlarına müşterilerinin ne düşündüğü ve ne istediklerini anlama olanağını tanır. Diğer iş alanları gibi,internet üzerinde pazarlama yapmanın da normal pazarlama tekniklerinden farkı vardır. Internet uzerinde pazarlamanın hızlı sonuca daha az masrafla ve daha doğru olarak ulaşılmasını sağladığını söylemek yanlış olmaz .Şirketler, bu bilgilerle geleceğe yönelik kararlarını daha sağlıklı şekilde alabilirler.
Yazılım geliştirilirken tekrar kullanılabilir kodlar
yazılmasına özen gösterilmiştir.Bu amaçla “design pattern” lerden
yararlanılmıştır.
Sonuç olarak , yazılım
java programlama diliyle kodlanmış bir object-oriented sistemdir. Bu yazılımın
e-posta ile pazarlama konusunun problemlerine çözüm olacağı düşünülmektedir.
REFERANSLAR
[1]. Daniel Amor , The E-business revolution 2000
[2].Jim Hu , When is email marketing spam? August 31,1998
CNET NEWS.COM
[3].The eMarketin Digest 2001 , www.webbers.com
[4] .Booch,G.,1996.Object Solutions:Managing the
Object-oriented project . Menlo Park ,
CA:Addison-Wesley
[5].Craig Larman,Applying Uml and patterns 1998
[6].John William Toigo ,The Holly Grail of Data Storage
Management,2000
[7].
Microsoft Commerce Solutions Web Technology , 1999
[8] .Malone,
T., Yates, J., and Benjamin, R. Electronic markets and. electronic hierarchies.
Commun. ACM 30, 6 (June 1987), 484-497.
[9].Rayport,
J.F. and Sviokla, J.J. Managing in the marketspace. Harvard Business Rev. 72, 6
(Nov.-Dec. 1994), 141-150.
[10].Stern
LW, El-Ansary AI, Coughlan AT. Marketing Channels..Prentice Hall, NJ 07458,
1996:1±2.
[11].Internet Economy Indicators. (Online). Available:http://www.inter. netindicators.com/ features.html, September 22, 1999.
[12] Chandrasekar Subramaniam,Michael J.Shaw and David M.Gardner, Product Marketing and Channel Management in Electronic Commerce, Information System Frontiers 1:4,363-378,2000